Mozaik Kenti Zeugma
Türkiye’nin dört bir yanında birçok kültür kenti duruyor, farkında mısın? İşte onlardan biri, M.Ö 300 yılından bugüne hala ayakta duran, içinde birçok uygarlıktan izler barındıran Zeugma Antik Kenti; tüm sırları ve gizemiyle seni bekliyor! Gaziantep’in Nizip ilçesinde, Belkıs köyü sınırları içerisinde yer alan bu kültür mirası, tüm ihtişamıyla Fırat Nehri kıyısında tarihe direniyor. Bu hafta sonunda tarihle iç içe olmak, kazı çalışmalarına yakından tanık olmak, yeni kültürler ve eski yaşamlar keşfetmek istiyorsan doğru Zeugma’ya!
Tarihine bakalım:
Zeugma Fırat Nehri’nin en sığ kıyılarından birinde yer aldığı için tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olmuş. Hem tüccarlar hem de ordular için burası vazgeçilmez bir kent olarak önemini korumuş. Kuruluşu ve gelişimi ise şöyle: Büyük İskender’in başarılı generallerinden Selevkos Nikator kendi adı ile Fırat ismini birleştirir ve M.Ö 300 yılında Zeugma bölgesinde Selevkos Euphrates isminde bir şehir kurar. M.Ö 1. yy’da şehir Kommagene Krallığı’nın dört büyük kentinden biri olur. Romalıların kenti ele geçirmesiyle M.S 1. yy’da şehrin ismi “köprü” anlamına gelen “Zeugma” ismiyle değiştirilir. Zamanla burada ticaret gelişip şehrin nüfusu 80 bine ulaşır. M.S 3. yy’a gelindiğinde şehrin Sasani Kralı tarafından yıkılıp yağmalandığı görülür ve 5. yy’da kent tekrar Roma hâkimiyetine girer. Ardından 7. yy’daki İslam akınlarıyla birlikte şehir terk edilir ve Zeugma İslami bir yerleşim merkezine dönüşür.
İşte Zeugma’da ortaya çıkarılan birkaç önemli tarihi eser:
- Roma Villaları ve Mozaikler: Zeugma’da bulunan ve benzerlerine yine sadece ülkemizde rastlanan villalar ile bu villalardaki mozaikler büyük önem taşıyor. Burada gün yüzüne çıkarılan mozaikler neredeyse 1000 m²’yi buluyor. Zamanın sanatçı ve heykeltıraşlarının gözdesi olan bu bölgeye bu yüzden Mozaik Kent deniyor.
- Bullalar: Bu bölgede bir dünya rekoru kırılarak 100 bin bulla (mühür baskısı) bulunmuş. Şu anda Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen bu mühürler dönemin sosyal özelliklerini gözler önüne sermesi açısından çok önemli bulgular.
- Ares Heykeli: Roma Dönemi’ne ait bu heykel bir buçuk metre boyunda ve bronzdan yapılmış. Adeta kentin bereketli topraklarını simgeleyen bu heykelin ortalama 1800 yıllık tarihi olduğu tahmin ediliyor.
Gördüğün gibi Zeugma çeşit çeşit mozaikleri, tarihi dokusu ve yaşam alanlarıyla gezilmeye değer bir yer. Kendi ülkende dünyanın hayran olduğu böyle bir sanat ve kültür merkezine sahipken mutlaka buraya uğramalısın!
