Broadway Broadway!
Tiyatro ve müzikal deyince herkesin aklına mutlaka Broadway kelimesi gelir. Ama Broadway nedir, nerededir, önemi nedir? Çoğu kişinin Broadway hakkında mükemmel bilgi sahibi olması bir mucize olsa gerek. Bakalım neymiş, ne değilmiş!
Broadway tiyatrosu New York’ta bulunan 39 ayrı tiyatronun birleşimi. İlk Broadway yapısının 1800’lü yılların sonunda inşa edildiği düşünülüyor ve bildiğimiz üzere bugüne kadar namını sürdürerek geliyor. İsmini bir caddeden alan bu oluşumun en büyük özelliği Amerika’da ve İngilizce konuşulan dünyadaki en ünlü tiyatro olması. Müzikal tarihinin ise en önemli gösteri merkezi. Bu tiyatronun o kadar çok seyircisi vardır ki oyuncular diğer şehirlere turneye çıkamazlar. Bunun için aynı oyunu oynayan ikinci bir kadro oluşturulur ve ana kadro Broadway’de sunarken performanslarını, bu kadro ülkeyi ve diğer ülkeleri dolaşır. Örneğin “The Phantom of the Opera” müzikali 7486 performansla en uzun devam eden müzikal unvanını alır.
Hafızalara kazınan ünlü müzikaller nelermiş?
Müzikal deyince aklımıza gelen ve bu alanda büyük önemi bulunan birkaç önemli müzikale yakından bakalım, ayrıntılı bilgiye sahip olalım!
Show Boat
Müzik: Jerome Kern, Oscar Hammerstein II
İlk gösterim – son gösterim: 27 Aralık 1927 – 4 Mayıs 1929
Yönetmen: Zeke Colvan, Oscar Hammerstein II
Oyuncular: Norma Terris, Howard Marsh, Charles Winninger, Jules Bledsoe, Helen Morgan, Edna May Oliver
Show Boat genellikle ilk gerçek Amerikan müzikal oyunu olarak kabul edilir ve operadan ayrılır. Ayrıca bu müzikal sahnede beyaz ve siyah oyuncular buluşturması ve ırk ayrımcılığını işlemesi açısından da tarihte önemli yer tutar. Bu özelliğinden dolayı birçok kez sansürlenmiş, kesilip biçilmiş ve değiştirilmiştir.
Oklahoma!
Müzik: Richard Rodgers, Oscar Hammerstein II
İlk gösterim – son gösterim: 31 Mart 1943 – 29 Mayıs 1948
Yönetmen: Rouben Mamoulian
Oyuncular: Betty Garde, Alfred Drake, Joan Roberts, Celeste Holm, Joan McCracken, Howard Da Silva
Oklahoma! müzikali bir kovboy ile bir çiftçi kızın aralarındaki aşkı anlatmaktadır. Bu aşk bazen dışarıdan tehdit edilmekte ve ortaya ciddi sorunlar çıkmaktadır. Curly ve Laurey aşklarını koruyabilmek için ellerinden geleni yaparlar. Bu müzikal müziğiyle Broadway’de fenomene dönüşen ilk müzikal olur.
West Side Story
Müzik: Leonard Bernstein
İlk gösterim – son gösterim: 26 Eylül 1957 - ---
Yönetmen: Jerome Robbins
Oyuncular: Larry Kert, Carol Lawrence, Chita Rivera, Mickey Calin, Ken LeRoy
Shakespeare’in Romeo ve Juliet’inin temelini oluşturduğu Batı Yakası Hikâyesi, iki çete arasındaki savaşı ve arada doğan çaresiz bir aşkı konu alır. Bu müzikal o dönemin Amerika’sına ışık tutması bakımından da tarihçiler için ayrı bir öneme sahiptir. Fakat çok kaliteli bir yapım olmasına rağmen o yılki tüm ödülleri The Music Man’e kaptırır ve birçok kişi için hayal kırıklığı yaratır.
Hair
Müzik: Gerome Ragni and James Rado
İlk gösterim – son gösterim: 29 Nisan 1968 - ---
Yönetmen: Tom O’Horgan
Oyuncular: Steve Curry, Sally Eaton, Diane Keaton, Lynn Kellogg, Melba Moore, Shelley Plimpton, James Rado, Gerome Ragni, Lamont Washington
Hair müzikali içerdiği elementler bakımından adeta devrimci bir yapım. Rock müzik, kötü alışkanlıklar, çıplaklık unsuru, Vietnam Savaşı, insan hakları, astroloji ve Shakespeare gibi konular bir müzikalde toplanıyor ve seyirciyle buluşuyor. Gerçek bir konusu olmayan müzikal bu özelliğinden dolayı müzikal tarihinin kilometre taşlarından biri olarak görülüyor.
Cats
Müzik: Andrew Lloyd Webber
İlk gösterim – son gösterim: 7 Ekim 1982 - ---
Yönetmen: Trevor Nunn
Oyuncular: Betty Buckley, René Clemente, Harry Groener, Stephen Hanan, Reed Jones, Christine Langner, Terrence V. Mann, Anna McNeely, Ken Page, Timothy Scott
Bu müzikale bir anlamda rekorlar müzikali diyebiliriz çünkü 21 yıl sahnede kalarak Broadway tarihinin en uzun soluklu müzikali olma rekorunu eline almıştır. 26 ülkede, 300 şehirde, 11 değişik dilde sahnelenen bu eser 50 milyondan fazla seyirciye ulaşarak müzikal tarihinde unutulmazları arasındaki yerini alır. Ayrıca müzikaldeki şarkılardan “Memory” birçok sanatçı tarafından seslendirilir.
Portreler
Müzikal tarihinde oyunculuklarıyla iz bırakmış oyuncuları buradan analiz edelim. Bakalım kimler neler yapmış!
Fred ve Adele Astaire
Avusturyalı göçmen bir ailenin çocukları olan Astaire kardeşler küçük yaşlarından itibaren birer dansçı olabilecek şekilde yetiştirilirler. Anneleri onları dansçı yapabilmek için büyük uğraş verir ve New York’a taşınırlar. Ve muhteşem yetenekleri onların çok iyi bir dans çifti olmalarını sağlar. Kardeşler, Broadway camiasının dikkatini çekerler. Fakat bu ikilide her zaman daha çok övülen kız kardeş Adele olur. İlk önemli müzikalleri Lady, Be Good! olur ve bu yapımla üne kavuşurlar. Devam eden yıllarda Funny Face ve The Band Wagon gibi başarılı yapımlarla müzikal dünyasındaki yerlerini sağlamlaştırırlar.
Matthew Broderick
1962 yılında New York City’de doğan Broderick aktör bir babanın ve oyun yazarı annenin çocuğu olarak dünyaya gelir. Onun en çok ünlendiren müzikal 1986 tarihli Ferris Bueller’s Day Off’dur. Son yıllara geldiğimizde Broderick’in aldığı ödüller dikkatimizi çekiyor. Bunların belki de en önemlisi How to Succeed in Business Without Really Trying ile aldığı Broadway’in en prestijli ödülü Tony ödülüdür. 2001 yılında da bu ödüle The Producers ile aday gösterilir fakat bu kez kazanamaz.
Andrew Lyodd Webber
20.yy’ın en başarılı müzikal bestecisi ve yazarlarından sayılan Sir Webber, müzikal tarihine birbirinden değerli eserler kazandırmış ve bu eserlerin ticari anlamda ciddi başarılar elde etmelerini sağlamıştır. Bestelerini yaptığı müzikallerden bazıları şunlardır: Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (1967), Jesus Christ Superstar (1971), Evita (1974), Cats (1981), The Phantom of the Opera (1986) ve "Sunset Boulevard" (1993). Sadece bu isimler bakarak onun ne kadar başarılı olduğunu tahmin etmek mümkün. Ayrıca Cats müzikalindeki şarkılardan biri olan Memory de birçok müzisyen tarafından seslendirilmiş ve bu anlamda Webber başarını tekrar ispatlamıştır.
kaynak: wikipedia.org, pbs.org
