Yüksek lisansla eskiden sadece akademik kariyer yapmaya gönül verenler ilgilenirdi, çünkü yüksek lisans, akademik kariyere giden yoldaki ilk basamak olarak değerlendirmeye alınırdı. Oysa günümüzde yüksek lisans programları çeşitlendi, farklı ihtiyaçlara cevap verir hâle geldi. Şimdi alanında uzmanlaşmak, uzmanlık alanını kesin çizgilerle belirleyip ona odaklanmak isteyenler, bölümleri ile alakalı olan başka programlara ilgi duyup bu konuların derinliklerine inmek isteyenlere kadar herkes; yüksek lisans programlarına başvuruyor.
Yüksek lisans programlarına nasıl girilir?
Bir yüksek lisans programına girebilmenin ilk koşulu, öncelikle lisans diplomasına sahip olmak. İkinci koşul ise elbette ALES’te (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Sınavı) her bölüm ayrı ayrı belirlenebilen geçerli notları alabilmek. Daha sonra, gireceğin üniversitenin talebine göre, dil sınavına girmen ya da dil yeterliliğini gösteren belgeyi (TOEFL / IELTS / BIET) almış olman gerekiyor. Kabul edilebilmen için ilgili programın tercihine göre mülakat ve / veya bilim sınavı yapılıyor. Lisans ders ve kredilerini gösteren belge (transkript) de seçilmende önemli bir role sahip.
Yüksek lisans programlarının tümüne bir 'harç' ya da yasal olmasa da 'bağış' ödeyerek kayıt yaptırabiliyorsun. Gece programlarında fiyat artıyor.
ALES nedir?
- Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Sınavı, yüksek lisans ve doktora eğitimi için gerekli.
- Türkiye’de ÖSYM tarafından düzenleniyor.
- Yüksek öğretim kurumları, yüksek lisans programlarına öğrenci seçme ve yerleştirme işlemlerinde ALES sonuçlarını kullanıyor. Üniversiteler; ALES puanlarını, seçme ve yerleştirme işlemleri dışında, ön eleme amacıyla veya kendi yapacakları sınavın bir parçası olarak da kullanabiliyor./li>
- ALES’e, lisans diplomasına sahip olanlar ya da sınavın yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde herhangi bir lisans programından mezun olabilecek durumdakiler girebiliyor.
- Hangi programlara hangi puan türünde, en az kaç puanla aday kabul edileceği üniversiteler tarafından ilan ediliyor.
- Yurt dışındaki üniversitelere yüksek lisans eğitimi için başvurduğunda, ülkende yapılmış bir sınavın sonuçları istenirse, ALES sonuç belgelerini veriyorsun.
- Yurt dışı yüksek lisans eğitimi için ALES’e girme zorunluluğu yok. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı ile resmi kurum ve kuruluşlar tarafından burslu olarak yurt dışına lisansüstü eğitime gitmek isteyenler ALES sınavına girmek zorundalar.
- ALES sonuçları sınav tarihinden itibaren iki yıl geçerli.
- ALES, ÖSYM tarafından Mayıs ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki kez, ALES kılavuzunda belirtilen üniversite rektörlüklerinin bulunduğu merkezlerde yapılıyor.
- Yüksek Öğretim Kurulu'nca yurt dışına lisansüstü eğitim için gidecek adayların seçiminde ve araştırma görevlilerinin atanmalarında da bu sınav geçerli.
www.osym.gov.tr
www.yok.gov.tr
Yüksek lisans ne kazandırır?
- Alanınla ilgili olarak bir kez daha düşünme fırsatı sunar.
- Daha derinlemesine düşünmeyi sağlar.
- Eleştirel bakış ve yeni yöntemler geliştirme kapısı açar.
- İşe girişte avantaj sağlar.
- Bir unvan verir.
- İş arkadaşlarınız arasında konumunuzu yükseltir.
- Akademisyen olmak isteyenler için ilk adım olur.
En parlak yüksek lisans programları
Uzmanlar, günün en geçerli yüksek lisans programlarını şöyle sıralıyor:
- Finans
- İletişim
- Bilgisayar Mühendisliği
- Uluslararası İlişkiler
- Psikoloji
- Öğretmenlik mesleğini kazandıran programlar
- İktisat
- İşletme
Yüksek lisansınızı yurt içinde mi, yoksa yurt dışında mı yapacaksınız?
Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Beyza Oba bu sorunun cevabını şöyle veriyor:
"Yurt içinde yüksek lisans yapmanın en büyük yararı, Türkiye gündeminden, piyasalardan ve sosyal çevreden kopmadan, iş hayatına daha yakın olarak eğitime devam edebilmektir. Öğrenciler; bir yüksek lisans programına devam ederken kurdukları bağlantılarla, ilişkilerle kolaylıkla ve istedikleri bir işi bulma imkânına sahip olabiliyor.
Yurt dışında yüksek lisansı ancak çok tanınmış ve kaliteli eğitim kurumlarından alındığı sürece tavsiye edebiliriz. Ancak bu tür üniversitelerden alınacak diploma bir farklılık yaratabilir. Ayrıca meslek hayatının en azından büyük bir kısmını yurt dışında geçirmeyi planlayan ya da yurt dışında mesleki açıdan kendine bir yer edinmeyi tasarlayan yüksek lisans adaylarına da yurt dışı eğitimini önerebiliriz. Diğer yandan henüz kendisini yabancı dilde yeterli hissetmeyen öğrenciler; bu eğitimi yabancı dillerini geliştirmek, akademik ve sosyal alanda daha yetkin bir şekilde kullanabilmek için araç olarak kullanabilirler."
